Hoe ontwikkelt de bevolking zich in de MRA?
- 22 augustus 2022
De Metropoolregio Amsterdam is een aantrekkelijke woonregio en trekt mensen vanuit zowel binnen- als buitenland. Hoe heeft de bevolking zich in de MRA ontwikkeld in het afgelopen decennium?
- Er wonen op 1 januari 2022 2.538.922 mensen in de Metropoolregio Amsterdam.
- Jaarlijks groeide dit inwonertal met +1,0 procent. In 2020 was dit lager (+0,4 procent), dit is een gevolg van het wegvallen van de buitenlandse instroom en de oversterfte als gevolg van de coronapandemie. De groei is in 2021 weer bijna hersteld (+0,9 procent).
- Amsterdam trekt veel jonge mensen en heeft daarmee een relatief jonge bevolking. De leeftijdsgroep 28-39 jarigen is in Amsterdam relatief groot (23 procent versus 14 procent-17 procent in de andere deelregio’s).
- Een deel van hen verhuist in de gezinsfase naar de regio rondom Amsterdam. Het aandeel stellen met kinderen is met 16 procent van de huishoudens in Amsterdam laag, in de andere deelregio’s ligt dit aandeel tussen de 25 procent-30 procent.
- In Almere-Lelystad wonen relatief de meeste gezinnen met kinderen: 30 procent is een stel met kinderen en 12 procent een eenoudergezin.
- Zaanstreek-Waterland, Gooi en Vechtstreek en IJmond zijn het meest vergrijsd, 27 procent-28 procent van de inwoners is 60 of ouder.
Er wonen op 1 januari 2022 in totaal 2.538.922 personen in de Metropoolregio Amsterdam. De grootste gemeente is Amsterdam (882.633), gevolgd door Almere (217.828), Haarlem (162.898), Haarlemmermeer (159.336) en Zaanstad (157.166).
De MRA is de afgelopen jaren sterk gegroeid, met name door natuurlijke aanwas (er werden meer kinderen geboren, dan er mensen overleden) en vanaf 2014 ook door migratie vanuit het buitenland. Deze groei was sterker dan gemiddeld in Nederland. Dit komt omdat er relatief iets meer kinderen worden geboren in de MRA, maar vooral vanwege de relatief grote buitenlandse instroom.
In 2020 halveerde het buitenlands migratiesaldo, er kwamen als gevolg van de coronapandemie veel minder mensen vanuit het buitenland naar de MRA. Als gevolg van de oversterfte nam de natuurlijke aanwas af. De bevolking is daarmee in 2020 veel minder sterk gegroeid dan in voorgaande jaren (+0,4 procent ten opzichte van ongeveer +1,0 procent in de periode 2014-2019). In 2021 is de natuurlijke aanwas wel weer toegenomen evenals het buitenlands migratiesaldo. De totale bevolkingsgroei is gestegen naar +0,9 procent en dus bijna terug op het niveau van voor de pandemie.
De instroom vanuit de rest van Nederland naar de MRA komt vooral in Amsterdam terecht. Dit zijn vaak jonge mensen die voor studie of hun eerste baan naar Amsterdam toe komen. Vanuit Amsterdam is er vervolgens een relatief grote verhuisstroom naar andere delen van de MRA. Dit zijn vaak jonge stellen of gezinnen. Het totale binnenlands migratiesaldo van de MRA is sinds 2017 negatief: er vertrekken meer mensen naar andere delen van Nederland dan er vanuit de rest van Nederland naar de MRA komen.
In 2002 hadden Almere-Lelystad en Amstelland-Meerlanden nog een sterk positief binnenlands migratiesaldo, ook als gevolg van een omvangrijk nieuwbouwprogramma. Dit nam door de jaren heen af en de kredietcrisis (2008-2014) versnelde deze afname. Sinds de kredietcrisis is de binnenlandse migratie naar Almere-Lelystad echter weer toegenomen. Vanaf 2008 laat Zuid-Kennemerland en vanaf 2014 Gooi en Vechtstreek een positief binnenlands migratiesaldo zien. De instroom vanuit Amsterdam in deze deelregio’s is toegenomen. Het vertrek uit Amsterdam bestaat in toenemende mate uit hoge inkomensgroepen, die een sterke voorkeur hebben voor deze deelregio’s.
De coronapandemie beïnvloedt de verschillende demografische patronen, en dit verschilt per deelregio. De buitenlandse instroom komt met name terecht in Amsterdam en Amstelland-Meerlanden, hier was de afname dan ook het sterkst. Het binnenlands migratiesaldo nam af, vooral als gevolg van een groeiend vertrek naar elders in Nederland. Dit speelde vooral in Zaanstreek-Waterland, Zuid-Kennemerland en IJmond. Dit groeiend vertrek kan duiden op een trend dat mensen verder van het werk gaan wonen.
Bijna 20 procent van de bevolking in de MRA is jonger dan 18 jaar, 31 procent is tussen de 18 en 39 jaar, 27 procent tussen de 40 en 59 jaar en 23 procent is 60 jaar of ouder. Almere-Lelystad heeft het hoogste aandeel kinderen (22 procent), Amsterdam het laagste (16 procent). Duidelijk te zien is dat die verschillen pas op latere leeftijd van de kinderen ontstaan, het aandeel jongste kinderen (0-4 jaar) is nagenoeg overal 5 procent. Met name Amsterdam kent een sterke verhuisstroom van jonge gezinnen naar buiten de stad. Hierdoor zijn er relatief weinig 5-17 jarigen in Amsterdam. De instroom van studenten in Amsterdam vertaalt zich in een relatief grote groep 18-27 jarigen (17 procent versus 9-12 procent in de andere deelregio’s). En ook het aantal 28-39 jarigen is in Amsterdam relatief groot (23 procent versus 14 procent-17 procent in de andere deelregio’s). Daarna draaien de verhoudingen om, de deelregio’s buiten Amsterdam hebben relatief veel 40-plussers. Zaanstreek-Waterland, Gooi en Vechtstreek en IJmond zijn het meest vergrijsd, met 27 procent-28 procent 60-plussers.
De MRA telt in totaal 1,2 miljoen huishoudens. Ruim vier op de tien is een eenpersoonshuishouden, 24 procent een stel zonder kinderen en 23 procent een stel met kinderen. De eenoudergezinnen vormen negen procent van het totaal. Amsterdam telt relatief veel alleenwonenden (54 procent) en weinig stellen met kinderen (16 procent). Ook in Zuid-Kennemerland is het aandeel alleenwonenden hoog (42 procent). In Almere-Lelystad wonen relatief de meeste gezinnen met kinderen: 30 procent is een stel met kinderen en 12 procent een eenoudergezin.